تقاطع: حسن عباسی، از نظریهپردازان سپاه پاسداران، در گفتگویی با خبرگزاری وابسته به این نهاد نظامی-امنیتی، “تسنیم” از لزوم جایگزینی سربازی اجباری با سربازی حرفهای سخن گفت و این موضوع را «ضرورتی» دانست که «باید نظام توجه جدی خود را به آن معطوف کند».
آقای عباسی، در این گفتگو که روز شنبه (۲۵ آبان-۱۶ نوامبر) انجام شده با اشاره به «آشنایی کامل و نزدیک» خود با «دستگاههای نظامی و انتظامی کشور» بر پیگیری جدی «طراحی ساز و کاری برای حرفهای ساختن سربازی» در ایران تاکید کرد و با بیان اینکه «حرفهای شدن سربازی یک اصل است»، گفت که «تاثیرات این موضوع را در مسائل و مشکلات فعلی جمعیتی، ازدواج، اقتصادی، معضلات اجتماعی به وضوح میتوان دید».
رییس “مرکز بررسیهای دکترینال امنیت بدون مرز” با تاکید بر اینکه «با اتکا به قوانین ۷۰ سالهای که خدمت سربازی را مقدس میدانستند و اجازه نمیدادند که فردی متعرض آن قوانین شود و انتقاد و اصلاحی را به آن وارد سازد، نمیتوان مشکلات امروز جامعه را مرتفع کرد» از رسانهها خواست تا با برگزاری «میزگردهای تخصصی و مناظره پیرامون خدمت سربازی»، این موضوع را از «حالت تک صدایی» خارج کنند.
او سربازی اجباری را یکی از عوامل «بالا رفتن سن ازدواج» و نیز «کاهش زاد و ولد» در کشور دانست و خاطرنشان کرد که اعزام پسران ۱۸ تا ۲۰ ساله به پادگانها، «تحت قوانینی خاص» باعث شده تا «وقفه و سکتهای ۲ ساله در روند حرکت حیات اجتماعی این پسران جوان شکل بگیرد و این امکان به وجود آید که دختران جوان، بدون هیچ مانعی تحصیلات خود را ادامه دهند و با سرعت بیشتری زندگی اجتماعی خود را شکل دهند».
عباسی، با اشاره به «سبقت گرفتن دختران از پسران در تحصیلات دانشگاهی» و «بر هم خوردن تعادل دانشجویان دختر و پسر» افزود که «مهمترین تاثیر منفی این مساله آن است که در حال حاضر با گذشت بیش از ۱۰ سال از برهم خوردن این تعادل، ما شاهد نسلی از دختران در جامعه هستیم که امکان ازدواج ندارند».
این تحلیلگر ارشد سپاه پاسداران، در پاسخ به سوالی در خصوص پدیدآمدن «مشکل امنیتی» برای کشور در صورت حذف سربازی اجباری، با ادعای اینکه «بیش از ۱۵ میلیون نفر نیروی بسیجی ثبت نام کرده در ایران» وجود دارد گفت که حتی در زمان جنگ نیز با حذف سربازی اجباری، مشکل امنیتی برای کشور به وجود نخواهد آمد چرا که «ایران این قابلیت را دارد تا در هر گونه درگیری و تجاوزی بیش از ۱ تا ۲ میلیون نفر نیروی بسیجی حرفهای را وارد صحنه کند».
او با این وجود، پیششرط حرفهای شدن سربازی در ایران را «حرفهای شدن نیروهای مسلح» و «اصلاح ساختاری» آن دانست و گفت در شرایطی که «نه ساختار نیروهای مسلح ما برای سربازی حرفهای به صورت کامل حرفهای شده و نه در بهرهگیری از منابع عظیم جوانانی که در حال گذراندن خدمت سربازی هستند به طور ۱۰۰ درصدی موفق بودهایم، از امکان تبدیل سربازی اجباری به سربازی حرفهای در شرایط فعلی برخوردار نیستیم».
موضوع تغییر قانون سربازی اجباری در ایران، نخستین بار به صورت جدی، در جریان انتخابات اخیر ریاست جمهوری اسلامی در ایران و زمانی مطرح شد که محسن رضایی، یکی از شش کاندیدای مورد تایید شورای نگهبان و فرمانده اسبق سپاه پاسداران، وعده داد که سربازی حرفهای را جایگزین سربازی اجباری میکند. هرچند، این اظهارات آقای رضایی، با واکنش رییس سازمان نظام وظیفه نیروی انتظامی روبهرو شد که با انتقاد از این وعده گفته بود که «تغییر در قانون نه به مصلحت است و نه امکان دارد».
با این وجود، دو ماه بعد از برگزاری این انتخابات، در روز ۲۷ مردادماه، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، نتایج تحقیقی را در خصوص روشهای جایگزین برای سربازی اجباری در ایران منتشر کرد که بر اساس آن دو الگوی «سربازی داوطلبانه بسیجیمحور» و «سربازی حرفهای» به عنوان الگوهایی که دارای مزایا و مطلوبیتهایی در مقایسه با سیستم کنونی سربازگیری اجباری کشور هستند، معرفی شدند.
اما حدود دو هفته پس از انتشار این گزارش بود که گروه «دانشجویان و دانشاموختگان لیبرال ایران» با همکاری «مرکز ایرانی مطالعات لیبرالیسم»، کمپینی را با عنوان «نه به سربازی اجباری» با شعار «سربازی اختیاری، حق جوان ایرانی» راهاندازی کردند.
این کمپین که هماکنون حدود ۷۰ روز از آغاز به کار آن میگذرد، ضمن کسب حمایت نزدیک به ۱۱ هزار نفر در فیسبوک، توانسته تا به بحث در خصوص حذف سربازی اجباری در ایران دامن بزند به طوریکه در هفتههای اخیر، در کنار انتشار یادداشتها، گزارشها و مصاحبههایی در این خصوص در رسانههای فارسیزبان بیرون از ایران، نشریات و خبرگزاریهای داخل ایران نیز بیش از قبل به موضوع سربازی اجباری پرداختهاند که از جمله میتوان به انتشار پروندهای ویژه در شمارهی ۱۱ آبان هفتهنامه “تجارت فردا” اشاره کرد.